Mensen met een licht verstandelijke beperking

Preventie en ondersteuning van mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) bij seksueel geweld.

Als professional die werkt met mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB), ben je een belangrijke schakel in het bieden van de juiste ondersteuning en zorg. Heb je behoefte aan een training? Rutgers biedt verschillende trainingen rondom seksualiteit:

Mensen met een LVB zijn extra kwetsbaar voor het meemaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld zowel online als offline. Het is belangrijk om deze kwetsbaarheid te (h)erkennen en de juiste stappen te ondernemen op het moment dat je grensoverschrijdend gedrag signaleert. 

Mensen met een LVB kunnen moeite hebben om situaties van seksueel geweld te herkennen, hun grenzen aan te geven en hulp te zoeken. Dit maakt het van belang dat je als professional goed op de hoogte bent van de signalen die kunnen duiden op seksueel geweld. Bezoek de website van Landelijk kenniscentrum LVB voor achtergrondinformatie en handige tips.   

Zorg ervoor dat de leefomgeving van mensen met een LVB veilig is en dat er duidelijke regels zijn over wat wel en niet acceptabel gedrag is. Dit geldt zowel thuis, op school, als in zorginstellingen. Het creëren van een cultuur waarin openheid en vertrouwen centraal staan, helpt om situaties waarin seksueel geweld zou kunnen plaatsvinden te voorkomen.  

Het bieden van een veilige omgeving waar een slachtoffer zich begrepen en gehoord voelt, is de eerste stap in de ondersteuning. Bekijk de Reactiecirkel Seksueel Misbruik van Pluryn.

Met de toenemende digitalisering is het belangrijk om ook aandacht te besteden aan online veiligheid. Mensen met een LVB moeten leren hoe ze veilig kunnen omgaan met sociale media en wat ze kunnen doen als ze online worden lastiggevallen. Seksueel geweld begint vaak online. Het is daarom van belang om wekelijks te vragen naar de online leefwereld. Bekijk ook Hoe was jouw dag online? – Landelijk Kenniscentrum LVB. 

Communiceer op een manier die past bij het niveau van de persoon die voor je zit, hiervoor heeft MEE Plus een trainingsaanbod:   MEE Plus – Communiceren met mensen met een LVB of MEE Plus ‘Moeilijke dingen makkelijk uitleggen’.  Gebruik eenvoudige taal en wees geduldig.

Het kan ook helpen om beeldmateriaal te gebruiken om complexe situaties of gevoelens uit te leggen, bekijk ook MEE PLus – Workshop Teken je mee  of bekijk de Wegwijzer ‘Praten over seks’ van Kennisplein gehandicaptensector. Dit helpt het slachtoffer om te begrijpen wat er is gebeurd en welke stappen er worden genomen om te helpen. Bekijk ook de Vlogs – Centrum Seksueel Geweld.  

Ouders en familieleden

Ouders en familieleden zijn vaak nauw betrokken bij de zorg en ondersteuning van mensen met een LVB. Het is goed om hen te betrekken bij/op de hoogte te brengen van de voorlichting over positieve seksualiteit, maar ook het herkennen van signalen van seksueel geweld en over hoe ze hierover een gesprek kunnen aangaan. Boekentips:

Werk samen met andere betrokken professionals voor een integrale aanpak, zodat iedereen op één lijn zit. Een multidisciplinaire samenwerking is vaak nodig om het slachtoffer de best mogelijke zorg en ondersteuning te bieden. Check binnen je organisatie wie expertise heeft rondom dit thema. Indien nodig, verwijs door naar gespecialiseerde instanties die ervaring hebben met zowel LVB als seksueel geweld.  

Als er sprake is van seksuele uitbuiting of een vermoeden hiervan, raadpleeg:  

Voorlichting over positieve seksualiteit, relaties, wensen en grenzen is belangrijk, ook voor mensen met een LVB. Dit helpt hen om zich beter te beschermen en assertiever te worden in het aangeven van hun wensen en grenzen.  Bekijk onderstaand aanbod: 

Professionals die werken met mensen met een LVB hebben een belangrijke rol in de preventie van seksueel geweld. Regelmatige training over hoe zij signalen van seksueel geweld kunnen herkennen, bespreekbaar maken en hoe vervolgens te handelen is belangrijk. En natuurlijk is het goed om preventief aandacht te hebben voor het thema seksuele gezondheid. Ze moeten ook leren hoe ze een veilige sfeer en open cultuur kunnen creëren waarin cliënten of bewoners zich vrij durven uitspreken over dit onderwerp en hun vragen durven te stellen.

Bekijk de website van het Nederlands Jeugdinstituut – Seksueel grensoverschrijdend gedrag en Landelijk Kenniscentrum LVB – Seksueel grensoverschrijdend gedrag & LVB .

Bekijk ook ‘Pas op de grens’ van het Trimbos instituut. Deze interventie is bedoeld voor mannen (18 jaar en ouder) met een licht verstandelijke beperking (LVB) die seksueel grensoverschrijdend gedrag vertonen of hebben vertoond. En ‘Pas op de grens’ Jeugd van het Nederlands Jeugdinstituut.  Deze interventie is voor jongens van 12 tot 21 jaar die seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond en bij wie risico bestaat op herhaling.